„Złota Wyspa”, tak nazwano po raz pierwszy obecną Nową Gwineę. Nazwę tę nadał jej Hiszpan Alvaro de Saavedra z uwagi na jej bardzo duże pokłady złota.
Wyspa przechodziła wiele rodzajów formowania: wulkanogeniczny, hydrotermalny, mechaniczny, sedymentacyjny, biogeniczny, magmatyczny i resztkowy, a także prawdopodobnie istnieją inne lub nieznane rodzaje. Cały kraj jest w zasadzie objęty licencjami poszukiwawczymi. W okresie od stycznia do marca 2014 r. istniało 165 aktywnych licencji poszukiwawczych, 116 nowych wniosków i 74 aktywne ośrodki wydobywcze oczekujące na odnowienie.
Oprócz tradycyjnego złota, srebra i miedzi firmy wydobywcze pozyskują tu również żelazo i chromit w ciężkich piaskach plażowych, platynę i minerały PGM, węgiel i gaz z pokładów węgla, nikiel laterytowy, hydrotermalny siarczek niklu i metale ziem rzadkich. Ogółem w 2012 r. w PNG wyprodukowano około 2,15 mln uncji złota, 2,7 mln uncji srebra, 160 000 ton koncentratów miedzi, 4 474 ton niklu i 473 ton kobaltu oraz 3630 ton chromu.
Ramy geologiczne i tektoniczne PNG wskazują na bogactwo zasobów mineralnych na charakterystycznych terenach geologicznych. Z południa na północ, Papuański Pas Fałdowy obejmuje główne pola naftowe i gazowe, w tym wielomiliardowy projekt LNG.
Pasy New Guinea i Owen Stanley Thrust Belts są siedliskiem złota epitermalnego i porfirowych złóż miedzi i złota, takich jak Ok Tedi, Porgera, Frieda, Yandera, Hidden Valley, Wafi i Tolukuma, podczas gdy nikiel znajduje się w pakietach ultramaficznych, na przykład Ramu, Wawo Gap i Mambare Nickel Project.
Urząd ds. Zasobów Mineralnych:
„Papua-Nowa Gwinea nadal ma przed sobą świetlaną przyszłość w sektorze mineralnym, pomimo optymistycznego wejścia zasobów LNG na eksportowy rynek surowców wydobywczych.
Wyzwanie spoczywa na rządzie, aby odpowiednio usprawnić projekty, aby umożliwić zrównoważony rozwój przy jednoczesnej maksymalizacji zysków dla interesariuszy projektu, w tym właścicieli gruntów, deweloperów i rządu”.
Przemysł wydobywczy jest regulowany ustawą o górnictwie z 1992 r. i ustawą o bezpieczeństwie górniczym z 1977 r. Organem regulacyjnym jest Mineral Resources Authority. Jest największym płatnikiem w gospodarce kraju, generując ponad 60 procent całkowitych dochodów z eksportu. Sektor zapewnia również miejsca pracy dla około 30 000 osób.