Uncja trojańska (jubilerska) to jednostka miary, która sięga średniowiecza i służy do ważenia metali szlachetnych.Jedna uncja to dokładnie 31,1035 grama.
Taka też jednostka jest przedmiotem wyceny przez London Bullion Market Association.
Skąd pochodzi nazwa?
Starożytne miasto Troy nie ma nic wspólnego z tą jednostką miary. Uncja trojańska zawdzięcza swoją nazwę małemu miastu Troyes we Francji, które w średniowieczu było ważnym ośrodkiem handlu. W XII wieku miały tu miejsce targi, w których uczestniczyli kupcy z całego świata. Dlatego też potrzebna była jedna uniwersalna miara. Różnorodność istniejących już walut krajowych skomplikowała nawiązywanie stosunków handlowych. Pierwszeństwo otrzymał francuski livre (z łac. libra – funt). Był odpowiednikiem troyowego funta srebra, który podzielono na dwanaście uncji trojańskich. Od tego czasu uncja troy zyskała popularność i skutecznie dostosowała się do realiów tamtych czasów – szczególnie do pomiaru ciężaru drogich i wartościowych materiałów. Również obecnie jest to najpopularniejsza jednostka wagowa jeśli chodzi o m.in złote monety bulionowe, co można zobaczyć np. tutaj: https://flyingatom.gold/16-zlote-monety).
Według JM Bullion, https://www.jmbullion.com/ król Anglii Henryk II zaadoptował brytyjski system monetarny, tak by bardziej odzwierciedlał francuski system trójek. System zmieniał się z czasem, a wagi troy, jakie znamy dzisiaj, po raz pierwszy użyli Anglicy w XV wieku. Przed przyjęciem systemu trojańskiego Brytyjczycy stosowali anglo-normański system francuski zwany systemem avoirdupois. Oznacza on „towary na wagę” i używano go do ważenia zarówno metali szlachetnych, jak i nieszlachetnych. W 1527 roku uncja trojańska stała się oficjalnym standardowym pomiarem złota i srebra w Wielkiej Brytanii, a Stany Zjednoczone poszły w jej ślady w 1828 roku.
Uncja trojańska jest zachowana do dziś jako standardowa jednostka miary na rynku metali szlachetnych.
Uncja trojańska jest często oznaczana skrótem „t oz” lub „oz t”.
Avoirdupois versus Troy
Uncję avoirdupois, lub po prostu uncję (oz), powszechnie używają Amerykanie do pomiaru żywności i innych przedmiotów, z wyjątkiem metali szlachetnych. Jest to odpowiednik 28,349 gramów lub 437,5 ziaren. Uncja trojańska jest trochę cięższa, z równoważnikiem 31,1. Mimo iż, na pierwszy rzut oka różnica (2,751) może wydawać się niewielka, w przypadku dużych ilości może być już znaczna.